Filmavond ‘Van kleiput naar afvalput’

Het stort van Moorsem 

‘We laten deze aangelegenheid over aan de wijsheid van de hogere overheid’

Deze zin is waarschijnlijk de meest betreurde die het Betekomse college van burgemeester en schepenen ooit op papier heeft gezet. Het betreft een advies voor de aanvraag tot uitbating van een stort voor niet-industrieel afval in de kleiput van Moorsem.

Deze aanvraag was het startsein voor een nieuwe episode in de steenbakkerij-industrie in de gemeente. Na meer dan veertig jaar van steenbakken op industriële wijze dwingen de economische veranderingen de eigenaars ertoe om het roer om te gooien. Grote investeringen dringen zich op maar een alternatief, dat in gans Europa zijn opkomst kent, biedt een lucratievere optie. Kleiputten worden beschouwd als ‘veilige stortplaatsen’ voor de steeds grotere afvalbergen die de consumptiemaatschappij veroorzaakt.

Het advies van het college van burgemeester en schepenen, op vraag van de provinciale overheid die beslist over de vergunning, minimaliseert de vroege protesten van de buurtbewoners en houdt het bij ‘Er is geen school in de onmiddellijke nabijheid van de geplande inrichting’.

Al snel blijkt het stort voor de nodige hinder te zorgen. De uitbater, de firma Van Camp uit Mortsel, neemt het niet zo nauw met de bestaande regelgeving. Vooral het storten van organisch afval in het water, in de doorlaatbare bodem van de put, zorgt voor een enorme stank. Deze stank wordt regelmatig geëxporteerd naar de rest van de gemeente via de omliggende beken. Ook worden er verdachte vaten en samengeperste metaalblokken in de put gegooid die waarschijnlijk niet als ‘niet-giftig’ kunnen bestempeld worden. Terecht, zoals later zal blijken, wekt dit de argwaan en woede van de omwonenden.

Voor een twintigjarige buurtbewoner kan dit niet meer door de beugel en is de tijd gekomen om niet langer lijdzaam toe te zien. Samen met een handvol medestanders sticht Paul Nijs in mei 1979 het ‘Aktiekomitee Moorsem Stinkt’ op en iedereen zal het geweten hebben. Radio, televisie, kranten, weekbladen, protestborden en pamfletten worden gebruikt om het ongenoegen te uiten. De gemeenteraad wordt het forum waar felle discussies plaatsvinden tussen de meerderheid, de oppositie en de Moorsemse bevolking. De lokale politiekers wordt laksheid verweten ten opzichte van de uitbater en de hogere overheid. Meer en meer worden de gezagsdragers bijna gedwongen om tot actie over te gaan.